چاپ‌سیلک
چاپ سیلک به روشی گفته می شود که در آن تور ابریشم بر روی قالب یا چهار چوب از جنس چوب یا فلز قرار می گیرد و با داروی ژلاتین حساس به نور، آغشته شده و بعد از نوردهی شسته می شود. بدین ترتیب عمل چاپ صورت می‌گیرد. چاپ سیلک از نظر اقتصادی مقرون به صرفه است و به همین دلیل کار در این زمینه، به سرمایه اندکی نیاز دارد که با وجود آن می توان کارگاه چاپ سیلک برای صنایع دستی راه اندازی نمود.
سیلک به منظور چاپ تصویر می باشد و از پارچه با توری با سوراخ‌های بسیار ریز استفاده می‌شود که نهایتا تصویر مورد نظر روی این توری منعکس می گردد و بخش‌هایی از تصویر که باید بی‌رنگ باشند، با ماده‌ای مسدود کننده مانند موم پوشیده می‌شود. اپراتور مرکب چاپ یا رنگ را با فشار کاردک یا غلتک به سطح چاپ شونده منتقل می‌نماید. رنگ یا مرکب تنها به بخش‌های مسدود نشده منتقل و تصویر روی آن ظاهر می‌شود.
چاپ سیلک قابلیت های متعددی دارد از جمله: امکان چاپ بر روی نایلکس و نایلون، CD- DVB، دفتر تلفن، سر رسید، تقویم دیواری، چرم، مقوا، ورقی، آینه، شیشه، کفش، کیف، جعبه شیرینی، جعبه کفش، جعبه های مختلف از جنس کارتن، تابلوهای هنری، تابلوهای صنعتی، تابلوهای اطلاع رسانی، اشیاء تبلیغاتی مثل ساعت و خودکار، گونی، پارچه و البسه.
در عین حال نمی توان از معایب این روش چاپ غافل شد از جمله سرعت پایین و چاپ تک رنگ که موجب شده تا از امتیازات آن کاسته شود.
در زمان شستن دارو بعد از نور دادن، گاهی دارو بیش از حد پاک می‌شود که ممکن است به دلیل نوردهی کم، فاصله زیاد لامپ و طرح و یا عدم ترکیب صحیح دارو این اتفاق رخ دهد. همچنین در برخی مواقع پس از نور دهی دارو که باید پاک شود خوب پاک نمی‌شود. علت این امر نوردهی زیاد، فاصله کم میان لامپ با طرح و ترکیب زیاد داروها می باشد. گاهی در چاپ سیلک رنگ بخوبی پخش نمی شود. در این صورت اول باید لبه کاردک کنترل شود تا کاملا صاف باشد و سپس فشار یکنواخت تنظیم گردد.
چاپ سیلک روی پارچه
چاپ اسکرین یکی از روشهای متداول برای حک کردن تصاویر و نقوش بر روی لباس و پارچه است که در آن نیز از توری با سوراخ‌های بسیار کوچک استفاده می‌شود. قاب توری، شابلون یا کلیشه نام دارد که درون یک قاب ثابت و تصویر موردنظر روی این توری چاپ می‌شود. بخش‌هایی از تصویر که باید بی‌رنگ باقی بماند، به‌وسیله ماده مسدودکننده همچون موم پوشیده می‌شود. مرکب چاپ یا رنگ را با فشار کاردک یا غلتک به سطح چاپ شونده منتقل کرده که این رنگ یا مرکب تنها از بخش‌هایی که مسدود نشده، عبور می‌کند و تصویر آن بر روی پارچه چاپ می‌شود. با این روش می‌توان بر روی مواد مختلف چاپهای تک‌رنگ یا چندرنگ انجام داد. به‌واسطه روش چاپ سیلک می‌توان روی انواع پارچه و لباس تصویر چاپ کرد.
برای چاپ سیلک بر روی پارچه سه روش وجود دارد:
درروش اول می‌توان توری یا شابلون را تهیه و طرح موردنظر خود را روی کاغذ طراحی نمود. سپس با گذاشتن این طرح بر روی پارچه، شابلون را روی آن قرار دهید و به‌طور دلخواه تصویر را بر روی لباس طراحی کنید.
درروش دوم میتوانید لاکهای مخصوص چاپ روی پارچه خریداری نمایید و به‌وسیله آن سوراخ‌های شابلون را به‌گونه‌ای پرکنید تا طرح موردنظر ایجاد شود. این روش راحت‌تر از شیوه قبلی می‌باشد. در پایان کار میتوانید لاک موجود در قابل را به‌وسیله تینر از بین ببرید.
روش سوم چاپ سیلک بر روی پارچه، نسبت به دو روش قبلی هزینه بیشتری دارد. در این روش باید تمامی قاب را بالاک پرکنید و سپس لاک حساس به نور را در مکان تاریک به قاب زده و طرح موردنظر را روی کاغذ کالک ایجاد نمایید. قاب یا شابلون را بر روی یک میز نور قرار دهید به‌طور که نور آن در زیر قاب تنظیم شود و بالاک برخورد کند. پس از چند دقیقه طرح موردنظر بر روی پارچه حک و کار چاپ انجام می‌شود.
چاپ سیلک دستی
چاپ سیلک به دو شکل دستی و ماشینی انجام می‌شود. در چاپ دستی می‌توان از شابلون یا کلیشه چاپ استفاده کرده که در آن سه روش میز نور، قید نور و شابلون ساز انجام می‌شود. درروش چاپ سیلک ابتدا با یک‌لایه نازک شابلون یا قاب را تهیه می‌کنند و سپس لایه‌نازکی از لاک حساس را روی آن کشیده و با پرینت طرح درون دستگاه چاپ دستی قرار می‌دهند. دستگاه چاپ سیلک طرح موردنظر را روی توری حک می‌کند. با آماده شدن شابلون طرح، به دستگاه سیلک دستی نیازی نیست و سایر مراحل کاردک رنگ کشی، گذاشتن شابلون و جمع‌کردن سطح صاف به شکل دستی انجام می‌شود.
انواع چاپ سیلک دستی
چاپ سیلک دستی به دو روش کاربردی و هنری تقسیم‌بندی می‌شود. درروش کاربردی کاربر نقش اصلی را ایفا می‌کند و تمامی مراحل اعم از ساخت، آماده‌سازی لوحه چاپی، انتقال طرح و مراحل تکثیر را بر عهده می‌گیرد. درروش هنری چاپ سیلک دستی، مشتری هیچ نقشی در طرح ندارد و هنرمند از قبل کار خود را حاضر کرده است.
فرایند چاپ سیلک دستی
چاپ سیلک دستی به سه شکل انجام می‌شود که عبارت است از:
روش چاپ سیلک اولین بار در ژاپن انجام شد. در آن زمان پارچه‌های ابریشمی برای چاپ کاربرد داشت و به همین دلیل این روش به سیلک (به معنی ابریشم) معروف شد. این روش هنوز هم در برخی نقاط جهان استفاده می‌شود زیرا هیچ روش چاپی نمی‌تواند به‌اندازه چاپ سیلک، مرکب را بر روی سطح منتقل کند و گاهی نیاز است تا چاپ با مقادیر زیادی از مرکب انجام شود. بنابراین چاپ سیلک جزء بهترین‌ها انتخاب می‌باشد.
در سطوحی که زمینه کار آغشته به رنگ است و باید رنگ پوششی قوی روی کار اجرا شود از قبیل برچسب‌هایی که روی موتورسیکلت و امثال آن چسبانده می‌شود، می‌توان از روش چاپ سیلک دستی استفاده کرد. این روش در صنایع برای چسب اندود کردن مقاطعی از سطوح کاربرد دارد و گاهی نیز برای چسباندن مواد لاستیکی بر روی سطوح استفاده می‌شود.
سیلک اسکرین
چاپ سیلک اسکرین بانام دیگر «سری گرافی» شناخته‌شده است. این روش بر اساس تکثیر با استِنسیل صورت می‌گیرد که در آن از پارچه توری ظریف استفاده می‌شود چراکه در آن، سطح تکیه‌گاهی برای ورقه استنسیل قابل‌استفاده است. در این روش ورقه استنسیل را روی پارچه می‌چسبانند که بر روی کلافی محکم شده است. برای چاپ سیلک باید از مرکب‌های با ویسکوزیته بالا (غلیظ) استفاده شود که آن را با ابزاری بانام اسکویی جی (تیغه مانند) بر سطح استنسیل پخش می‌کنند. مرکب از بخش‌های نفوذپذیر توری به سطح دیگری در زیر کلاف می‌رسد. با این کار می‌توان نقش موردنظر را بارنگ‌های مختلف بر روی سطوح مستوی یا غیر مستوی چاپ نمود. تصویر چاپ‌شده با این اسلوب اغلب دارای لبه‌های تیز می‌باشد. هنرمندان برای ایجاد کارهای هنری و بدیع از این روش استفاده می‌کنند.
روش چاپ سیلک اسکرین در سال ۱۹۰۷ توسط سمیولئل سیمون، به‌منظور انجام کارهای تبلیغاتی مورداستفاده قرار گرفت. در حال حاضر این روش به شکل صنعتی انجام می‌شود. این تکنیک اغلب برای چاپ روی پارچه و البسه، کاغذ و مقوا، سرامیک، شیشه، چوب، فلز، اجسام و بسته‌های پلاستیکی (پلی‌پروپیلن و پلی‌اتیلن)، CD و DVD و … مورداستفاده قرار می‌گیرد. روشی که در چاپ سیلک اسکرین استفاده می‌شود، به شکل تصویری و بصری است و به همین دلیل کارهای هنری و تبلیغاتی زیادی با استفاده از این روش صورت می‌گیرد. خمیرمایه و منبع الهام روش چاپ سیلک اسکرین، تکنیک‌های Graphic Design و تکنیک عکاسی است. در این روش عکاسی و گرافیک با یکدیگر امتزاج می‌یابد.
